توضیح برخی از اصطلاحات سینمایی
سینما هم مثل هر هنر دیگری در پروسه شکل گیری اش واحد اصطلاحاتی مختص به خود شد. تعداد این اصطلاحات آنقدر زیاد است که توضیح همه آنها فضایی به اندازه یک کتاب را طلب می کند . با این حال چکه ای بسیار کوچک از مهم ترین این اصطلاحات را در زیر جمع کرده و درباره آنها توضیحاتی کوتاه و مختصر داده ایم .
صدا، دوربین، حرکت
سینما هم مثل هر هنر دیگری در پروسه شکل گیری اش واحد اصطلاحاتی مختص به خود شد. تعداد این اصطلاحات آنقدر زیاد است که توضیح همه آنها فضایی به اندازه یک کتاب را طلب می کند . با این حال چکه ای بسیار کوچک از مهم ترین این اصطلاحات را در زیر جمع کرده و درباره آنها توضیحاتی کوتاه و مختصر داده ایم .
اکسپرسیونیسم
نهضتی ادبی – هنری است که در فاصله سال های 1903 تا 1933 در آلمان به وجود آمد به اوج رسید و در باقی سبک های سینمایی تلفیق شد . در این نهضت هنرمند به جهان واقعی از دریچه احساساتش می نگرد و سعی می کند تمام دریافت های حسی اش را با زبان تصویر بیان دارد . از مهم ترین فیلم های این نهضت مکتب دکتر کالیگاری است .
سینمای آوانگارد
سینمای آوانگارد یا متفاوت سینمایی است که به لحاظ فرمی دارای نوآوری هایی است که چندان از قواعد شناخته شده پیروی نمی کند .
نئورئالیسم
شیوه واقع گرای سینمای ایتالیا بین سالهای 1930 تا 1950 که طبق آن فیلم سازان ایتالیایی تحت تاثیر نوشته های رئالیستی ادبیات سیسیلی قرن نوزدهم به مسائل انسانی به شکلی طبیعی و واقع گرایانه می پرداختند .
موج نو
اصطلاحی که اول بار منتقدان فرانسوی برای توصیف جنبشی سینمایی که در سال های پایانی دهه 50 میلادی در فرانسه ظهور کرد و در دهه 60 به اوج رسید به کار بردند این اصطلاح بعد ها در کشور هایی دیگر و با همین تعریف به کار رفت.
آنونس
فیلم کوتاهی که برای تبلیغ و معرفی یک فیلم تهیه می شود .
استدیو
فضایی است که بسته که شبیه مکان واقعی و برای فیلم برداری فیلم بازسازی می شود .
صحنه
کوچکترین واحد کامل فیلم است .یک سلسله نما یا یک نما که در یک محل می گذرد و تشکیل یک واقعه را می دهد .
دکور صحنه
فضایی که به تقلید از یک مکان واقعی و در استدیو برای فیلم برداری آماده میشود .
داخلی
صحنه ای است که در مکان سرپوشیده فیلم برداری می شود و یکی از کلمات راهنمایی استکه بالای برخی از صحنه های فیلمنامه دیده می شود .
اتالوناژ
به اصطلاح رنگ در مرحله پایانی تدوین می گویند که در آن نور و رنگ تصاویر به شکلی همسان اصلاح می شوند .
زوم
این عدسی به فیلم بردار امکان می دهد از یک نمای باز به یک نمای بسته و بالعکس برود بدون این که به تغییر محل دوربین نیاز داشته باشد بهترین استفاده از این عدسی در فیلم های گزارشی ،خبری و مستند صورت می گیرد .
مونتاژ
واژه ای فرانسوی به معنی عمل تدوین فیلم
ژانر
ژانر به گروه فیلم هایی گفته می شود که دارای مشخصه های یکسانی هستند .
راف کات
اصطلاحی است در تدوین فیلم که عبارت است از بریدن و چسباندن نماهای پی در پی بر اساس خط داستانی فیلم نامه و بدون تطبیق شروع و پایان نماها با نما های قبلی و بعدی و نیز بدون اضافه کردن باند صدا و موسیقی
سیناپس
خلاصه ای از فیلم نامه در دو تا چند صفحه که بدون شرح صفحه ها و گفت و گو ها کلیت قصه و رویداد های فیلم را شرح می دهد .
راش
نسخه ظاهر شده نگاتیو های فیلم برداری شده یا نسخه خام فایل های تصویر برداری شده همراه با صدا را راش می گویند .به راش گاهی فوتیج نیز می گویند .
سکانس
جز کاملی از یک فیل که معادل فصل در ادبیات است . سکانس از چند صحنه یا تنها از یک پلان تشکیل می شود که در این صورت به آن پلان – سکانس می گویند .
میزانسن
اصطلاحی فرانسوی که اصلاً ریشه ای تئاتری دارد و در لغت به معنای اجرای نمایشنامه است .در سینما اما هر امر متحرکی که روی پرده دیده می شود به نوعی میزانسنی است که کارگردان برای آن صحنه انتخاب کرده است .
رج زدن
با توجه به پر هزینه بودن وسایل مختلفی که به کار فیلم برداری یک فیلم می آید و همچنین به خاطر سرعت بخشیدن به پروسه فیلم برداری برنامه ریز یک فیلم مجموعه نما های مثلاً مربوط به یک هتل یا خانه یا لوکیشنی دیگر را که در کل فیلم نامه پراکنده شده یک جا جمع کرده و از کارگردان می خواهد این نماها را در روزها و ساعات پشت سر هم بگیرد .
دکوپاژ
تقطیع فنی فیلم نامه توسط کارگردان که در آن صحنه ها به نماهای مشخصی تقسیم و به اصطلاح خرد می شود در این مرحله اندازه نماها زاویه و حرکت دوربین توسط کارگردان معین می شود به دکوپاژ فیلم نامه آماده فیلم برداری هم می گویند .
نما
مقدار تصویری که دوربین فیلم برداری بدون قطع از یک صحنه می گیرد .
محل فیلم برداری
با لوکیشن به هر محلی که در آن فیلم برداری صورت میگیرد اعم از محیط خارجی یا محیط داخلی می گویند .
نمای درشت
یا کلوزآپ نما یا تصویر درشتی است که دوربین فیلم برداری از فاصله ای نزدیک از موضوع میگیرد .
نمای دو نفره
یا توشات نمایی است که در آن دو نفر باهم نشان داده می شوند .
نمای کلی
یا مسترشات یک نمای عمومی است از صحنه
نمای روی شانه
یا اوورشولدر نمایی است که معمولاً در صحنه های گفت و گو به کار میرود به این ترتیب که دوربین از بالای شانه و پشت یکی از دو طرف صورت یا نیم تنه طرف مقابل او را نشان می دهد .
نمای خیلی دور
یا اکستریم لانگ شات نمایی است دور تر و ریز تر از نمای دور
نمای تمام قد
یا فول شات نمایی است که در آن تمامی پیکر دیده می شود .
نمای خیلی درشت
یا اکستریم کلوزآپ نمایی است درشت تر و نزدیک تر از نمای نزدیک
نمای متوسط
یا مدیوم شات نمایی است حد فاصل بین نمای دور و نمای نزدیک
نمای دور
یا لانگ شات نمایی است که حد اقل تمام هیکل موضوع فیلم برداری و گاه کمی بیشتر را در بر بگیرد .