خلیجی که همیشه فارس است

وقتی از" خلیج فارس "حرف می زنیم از چه حرف می زنیم ؟
"خلیج فارس " به عنوان سومین خلیج بزرگ جهان بعد " خلیج مکزیک" و " خلیج هادسون " مهم ترین خلیج جهان به حساب می آید . نام "خلیج فارس" ،نامی تاریخی است که یا به این نام یا به نام "دریای پارس"شناخته می شده به طوری که در تمام سازمان های بین المللی نیز به همین نام می خوانند اما چند دهه می شود که کشور های عربی ادعایی بی اساس بر مبنای نام تاریخی این خلیج دارند و آن را خلیج عربی می نامند که باعث چالش هایی در این میان شده است. این خلیج که علاوه بر ایران با عمان،عراق، عربستان صعودی، کویت ، امارات متحده عربی ، قطر و بحرین همجوار است ؛ اما بیشترین همسایگی را با ایران دارد و در اسناد به جا مانده از بسیاری از تمدن های گذشته اینگونه بیان شده که سرزمین های جنوب "خلیج فارس" که شامل قطر ، شمال عمان، امارات متحده عربی ، شرق عربستان و کویت می شده به ایران تعلق داشته اند و بنابراین "خلیج فارس" جزو آب های داخلی ایران به حساب می آمده و به همین علت یونانیان به آن " سینوس پریسیکوس " گفته اند . اولین رهبر عربی که نام خلیج عربی را به کار برد عبدالکریم قاسم بود . بعد از کودتای 1337 این اقدام او که فردی ضد ایرانی بود مورد اعتراض ایران واقع شد ، اما بعد در کویت و مصر نیز این واژه جعلی رایج شد و امروزه کشور های عربی حاشیه خلیج فارس این دریا را خلیج عربی و شمال آفریقا بیشتر از واژه " خلیج " استفاده می کنند . اما هنوز هم بعضی مورخان معاصر عرب همانند مورخان قدیم ، " خلیج فارس" را به کار برده اند . ایرانیان بر این باور هستند که تغییر نام " خلیج فارس" با انگیزه سیاسی و از روی تعصب قومی به کار می رود و اقدامی خلاف حقوق بین الملل و کنوانسیون های فرهنگی است و همچنان نام تاریخی "خلیج فارس" باید استفاده شود .
دلیل اهمیت " خلیج فارس"
" خلیج فارس" در واقع محور ارتباط بین اروپا ، آفریقا،آسیای جنوبی و جنوب شرقی است . از نظر راهبردی در منطقه خاور میانه ، به عنوان بزرگترین و مهم ترین مرکز ارتباطی بین این سه قاره است و بخشی از یک سیستم ارتباطی شامل اقیانوس اطلس ، دریای مدیترانه ، دریای سرخ و اقیانوس هند به حساب می آید . به همین دلیل از دیرباز مورد توجه قدرت های جهانی و همچنین بازرگانان و تجار دنیا بوده است . همچنین این منطقه منبع مهم انرژی جهان است . در مجموع " خلیج فارس" از نظر جغرافیای سیاسی ، استراتژیک ، انرژی و تاریخ و تمدن یک پهنه آبی مهم و حساس در دنیا محسوب می شود . همچنین بندر های مهمی در حاشیه " خلیج فارس" وجود دارد که از آنها می توان بندر عباس ، بوشهر ، بندر لنگه ، کیش ، خرمشهر و بندر ماهشهر در ایران و شارجه ، دبی و ابوظبی را در امارات متحده عربی و بندر بصره و فاو در عراق را نام برد . از منظر نظامی ، وجود پایگاه های نظامی متعدد اعم از دریایی ، هوایی و زمینی در منطقه خلیج فارس که عمد تا متعلق به کشور های آمریکا و انگلستان هستند و همچنین حضور ناو های جنگی کشور های غربی به خصوص آمریکا در آب های خلیج فارس ، اهمیت نظامی و راهبردی " خلیج فارس" را نمایان می سازد . جنگ نفتکش ها که در جریان جنگ ایران و عراق رخ داد یکی از عوامل حضور نظامی کشور های غربی به ویژه آمریکا در " خلیج فارس" شد . اهمیت نظامی – راهبردی " خلیج فارس" به طور ویژه در جریان جنگ ایران و عراق ، جنگ " خلیج فارس" و جنگ عراق آشکار شد .البته مهم ترین دلیل اهمیت " خلیج فارس" منبع سرشار نفت و گازش است به طوری که این منطقه را " مخزن نفت جهان" نام گذاشته اند .حدود 30 % نفت جهان از " خلیج فارس" تامین می شود .
"خلیج فارس"چگونه جایی است؟
"خلیج فارس" به خاطره پیشینه تاریخی آب و هوا منحصر به فردی که دارد باعث شده بسیاری از گردشگران را به سوی خود جلب کند. در کتاب های قدیمی از قول ناخدایان و ملاحان از حیوانات،پری ها و موجودات عجیب و غریب در خلیج فارس سخن های فراوان گفته شده است. از ماهی قرش که قادر است کشتی را ببلعد تا کوسه ای از دهنش آتش بیرون می زند تا پری دریایی که مانند عروسان زیبارویی است که تا همین قرون اخیر به باور های بی گمان مردم تبدیل شده بود. خلیج فارس یکی از بزرگترین پناهگاه های موجودات دریایی مانند مرجان ها ،ماهی های تزئینی کوچک، ماهی های خوراکی و غیر خوراکی ، صدف ها، حلزون ها،نرم تنان،شقایق های دریایی، اسفنج های دریایی،عروس های دریایی، لاک پشت ها، دلفین ها،کوسه ماهی ها وبسیاری از موجودات دریایی دیگر است.خشکسالی و عدم ورود مواد مغزی به آب،موجب کوچک ماندن و عدم رشد کافی برخی از آبزیان "خلیج فارس"شده است که باید هر چه زودتر به دنبال راهکاری برای نجات آن بود . علاوه بر آنچه گفته شد وجود جنگل حرا و جزایری مانند قشم وکیش باعث شده است که بسیاری از گردشگران برای گزران اوقات فراغت مقصد گردشگری خود را به سمت جنوب کشور انتخاب کنند .
تاریخ چه می گوید ؟
خلیج فارس و مترادف های آن در سایر زبان ها ، اصیل ترین نام جغرافیایی و نامی است بر جای مانده از کهن ترین منابع که از سده های پیش از میلاد به طور مستمر در همه ی زبان ها و ادبیات جهانی استفاده شده است و با پارس ، فارس ، ایران و عجم – نام های ایران – و معادل های آن در سایر زبان ها گره خورده است . تا پیش از دهه 60 قرن بیستم میلادی ، همه کشور های عربی از " عبارت الخلیج الفارسی " در مکاتبات رسمی خود استفاده می کردند ؛ اما در سال های اخیر و به ویژه از دهه 60 میلادی به این سو ، تحریف نام خلیج فارس در مکاتبات رسمی و در برخی نشریات و بنیادهای خبر پراکنی عربی دنبال شده است . تا کنون چندین اطلس دربردارنده نام و نقشه های کهن از خلیج فارس منتشر شده که نشان می دهد نام خلیج فارس در همه نقشه های کهن به کار رفته است . در کتاب اسناد نام خلیج فارس ، میراثی کهن و جاودان به جزئیات کامل این اطلس ها اشاره شده است . این کتاب توسط دکتر محمد عجم استاد دانشگاه ، نگارش و با نظارت اساتید پیروز مجتهد زاده ، محمد حسین گنجی و دکتر مهرنیا در سال 1388 به زیر چاپ رفته است . از کهن ترین اطلس ها به طور نمونه می توان به نقشه جهان از اناکسیماندرجغرافیدان یونانی که در کتاب Kleinere schrifteen ، اثر Joachim Lelewel باز سازی شده است ، نقشه جهان هکاتئوس ، از سرشناس ترین جغرافیدانان یونانی و به نقشه جهان بتلمیون منجم و جغرافیدان مشهور اسکندریه و نخستین کسی که اطلسی شامل 36 نقشه از نقاط مختلف جهان تهیه کرده است اشاره کرد .
واکنش اعتراض آمیز ایران از کی آغاز شد ؟
دولت ایران در روز 13 مرداد سال 1337 به دلیل تغییر نام خلیج فارس به خلیج عربی از سوی عراق و برخی دیگر کشور های عربی و انگلیس اعتراض خود را به دولت جدید عراق به رهبری قاسم اعلام کرد . چند سال بعد گمرک و پست ایران از قبول محموله هایی که به جای " خلیج فارس" نام خلیج عربی روی آن نوشته شده بود ، خودداری کرد . ایران همچنین در مجامع و کنفرانس های بین المللی نیز در صورت به کار بردن این اصطلاح ساختگی از سوی نمایندگان کشور های عرب واکنش نشان می داد . برای اولین بار در سند "AD311-1Gen مورخ پنجم مارس 1971 میلادی" دبیرخانه سازمان ملل اعلام کرد نام درست و تاریخی " خلیج فارس" است . بعد از انقلاب نیز مسئولان بیکار ننشستند و حتی فعالیت های بیشتری نیز از خود برای دفاع از نام " خلیج فارس" بروز دادند و نمایندگان ایران اعتراض های فراوانی را مبنی بر همین موضوع به سازمان ملل میبردند . به طور کلی دولت جمهوری اسلامی ایران تا سال 1383 و پیش آمد موضوع تحریف نام " خلیج فارس" از سوی نشنال جئوگرافی از خود حساسیت و واکنش قابل ملاحظه ای انجام نداد تا اینکه در پایان دوره محمد خاتمی روز ملی "خلیج فارس" رسماً وارد تقویم کشوری شد .از سال 1388 دولت احمدی نژاد توجه قابل ملاحظه ای به این موضوعات نشان داد و در سال ها اخیر ، دولت و دیگر نهاد های حکومتی در ایران تلاش کرده اند خود را نسبت به این موضوع حساس و متعهد نشان دهند . سال 1391 دو روز پیش از " روز ملی خلیج فارس" در ایران ، برای اولین بار امامان جمعه شهر های مختلف نیز در خطبه های خود ، از " اهمیت و حقانیت " این نام سخن گفتند . از امامان جمعه تهران و شیراز تا شهر های پل دختر ، سوق و بردخون و .. همچنین روز ملی " خلیج فارس" با حضور مقامات در شهرهای حاشیه " خلیج فارس" و با جشنواره های مختلف گرامی داشته شد تا به اهمیت این موضوع هر روز افزوده شود