با حذف محدودیت پرداخت حق اولاد به دو فرزند، انتظار می‌رود دریافتی مشمولان قانون کار دارای بیش از دو اولاد در سال جاری، به ازای هر فرزند ماهیانه ۸۱۲۱۶ تومان افزایش یابد.
حق اولاد یکی از مزایای جانبی حقوق و دستمزد شاغلان مشمول قانون کار است که هر ساله با افزایش حداقل دستمزد میزان آن هم بیشتر می شود چون ضریبی از افزایش حداقل مزد روزانه است. طبق قانون حق اولاد بابت هر فرزند برای کارگران معادل ۳ روز حداقل دستمزد است که برای سال جاری این رقم به میزان ۸۱ هزار و ۲۱۶ تومان است.
طی سال های متمادی، پرداخت حق اولاد از سوی کارفرمایان و بنگاه های مشمول قانون کار با فرمول زیر صورت می گرفت و تنها به دو فرزند از هر خانواده صورت می گرفت و کارگرانی که فرزندان بیشتری داشتند نمی توانستند از حق اولاد بیش از دو فرزند برخوردار شوند.
ماده ۸۶ قانون تامین اجتماعی
طبق ماده ۸۶ قانون تأمین اجتماعی کمک عائله مندی منحصرا تا دو فرزند بیمه شده پرداخت می شود مشروط بر آنکه:
۱- بیمه شده حداقل سابقه پرداخت حق بیمه هفتصد و بیست روز کار را داشته باشد.
۲- سن فرزندان از هجده سال کمتر باشد و یا منحصرا به تحصیل اشتغال داشته باشد تا پایان تحصیل، و یا در اثر بیماری یا نقص عضو طبق گواهی کمیسیونهای پزشکی موضوع ماده ۹۱ قانون تأمین اجتماعی قادر به کار نباشند.
میزان کمک عائله مندی معادل ۳ برابر حداقل مزد روزانه کارگر ساده برای هر فرزند در هر ماه است.
اما حالا این شرایط تغییر کرده و محدودیت پرداخت حق اولاد تنها به دو فرزند خانوار کارگری و مشمولان قانون کار برداشته شده و کارفرمایان موظف هستند پرداخت حق اولاد را برای تمامی فرزندان نیروهای تحت پوشش خود انجام دهند. با این حال، نهایت پرداخت حق اولاد به فرزندان شاغلان تا ۱۸ سالگی است و پس از آن حق اولاد قطع می شود مگر به شروطی که در ماده ۸۶ قانون توضیح داده شد.
تصمیم حذف محدودیت پرداخت حق اولاد تنها به دو فرزند خانوار کارگری در راستای سیاست های جدید جمعیتی کشور و تنظیم خانواده اتخاذ شده و دیگر شروط مطرح شده در ماده ۸۶ قانون تامین اجتماعی درباره تعداد فرزندان لازم الاجرا نیست. با این وجود، اطلاع رسانی چندانی از سوی وزارت کار در این زمینه صورت نگرفته و بررسی ها نشان می دهد بسیاری از واحدهای مشمول قانون کار از وجود چنین بخشنامه ای بی اطلاع هستند؛ از اینرو ممکن است تاکنون اجرای آن از سوی درصد کمی از واحدهای مشمول قانون کار دنبال شده باشد.
همچنین این مسئله چندان از سوی سازمان تامین اجتماعی نیز دنبال نشد چون حق اولاد شامل پرداخت حق بیمه نمی شود. اگر تامین اجتماعی از بابت حذف محدودیت پرداخت حق اولاد به دو فرزند امکان دریافت حق بیمه بالاتری را داشت، احتمالا تاکنون تمامی واحدهای مشمول قانون کار از آن مطلع شده و قطعا در سال ۹۴ به صورت کامل درباره میلیون ها مشمول قانون کار دارنده بیش از دو فرزند اجرا می شد.
متن بخشنامه به شرح ذیل است:
با سلام و احترام
۱- زمان لازم الاجرا شدن ماده واحده قانون اصلاح قوانین تنظیم جمعیت و خانواده با توجه به ماده (۲) قانون مدنی، ۱۵ روز بعد از انتشار این قانون در روزنامه رسمی یعنی ۱۳۹۲/۰۴/۲۹ می‌باشد.
۲- با توجه به آن که فراز نخست ماده واحده مذکور، کلیه محدودیت های مقرر در قانون تنظیم خانواده و جمعیت مصوب ۱۳۷۲/۰۲/۲۶ و اصلاحات آن و سایر قوانین که براساس تعداد فرزند برای والدین شاغل یا فرزندان آنها ایجاد شده است، لغو نموده است و با عنایت به اطلاق عام به کار رفته در متن ماده واحده مذکور و قرار داشتن ماده (۸۶) قانون تامین اجتماعی در دامنه مقرراتی که محدودیت هایی براساس تعداد فرزندان برای والدین شاغل یا فرزندان آنان ایجاد کرده است لذا محدودیت مقرر در ماده (۸۶) که پرداخت عائله‌مندی را صرفا تا دو فرزند مشخص کرده است منتفی محسوب و کارفرمایان مکلفند با احراز سایر شرایط مقرر در ماده مزبور به کارگران خود به ازای هر فرزند و بدون محدودیت در تعداد فرزندان کمک عائله‌مندی پرداخت نمایند.
۳- با توجه به قسمت اول ماده (۴) قانون مدنی ناظر بر اثر فوری قانون، از زمان لازم الاجرا شدن این قانون به هر کارگر اعم از زن یا مرد بابت تمامی فرزندانش که شرایط مقرر در ماده (۸۶) قانون تامین اجتماعی را دارا باشند کمک هزینه عائله‌مندی تعلق میگیرد اعم از اینکه فرزندان بعد از تاریخ تصویب و لازم الاجرا شدن این قانون به دنیا آمده باشند و یا اینکه تاریخ به دنیا آمدن آنان قبل از این تاریخ باشد.
از طرف اسماعیل ظریفی آزاد – مدیر روابط کار و جبران خدمت