بهبهان

بایستید؛ درست همین جا چشم های تان را ببندید و نفس بکشید نفس بکشید و مست شوید از بوی نرگس های روییده در این دشت.
اینجا بهبهان است؛ نرگس زار اداره منابع طبیعی و شما به مهمانی برداشت گل نرگس دعوت شده اید. دقیقا همین حالا که فصل چیدن نرگس است، همین حالا که گل چین ها روی زمین نرگس می چینند و دسته می‌کنند، باید اینجا باشید. اینجا مقابل تان تا چشم کار می کند نرگس است؛ بلند و قدکشیده.باید اینجا باشید تا هنوز از پیچ جاده و کارخانه سیمان نگذشته اول بوی نرگس ها به مشام‌تان برسد و روح تان را تازه کند و بعد دشت را پر از گل ببینید. به بهبهان بیایید تا دلیل ماندگاری آدم هایی را که در این نرگس‌زار کار می‌کنند بفهمید و ببینید که چرا کارگرهای این گلزار، سال هاست رخ به رخ با نرگس نشسته اند و از معاشرتش سیر نمی شوند.

ارمغان سرما
بهبهانی ها با پاییز و زمستان قرار دیرینه‌ای دارند. پای سرما و باد و باران که به اینجا می رسد خاک جان می گیرد، پیازهای کاشته شده در دل زمین به بار می نشینند و نرگس های‌شان زیباتر از همیشه سربلند می کنند رو به آسمان؛ آسمانی که با باران های گاه و بی‌گاهش بارورترشان می‌کند. برای بهبهان پاییز و زمستان، «بهار» است؛ فصل رویش نرگس ها. وقتی که دشت رنگ عوض می کند و جوان می شود؛ انگار که لباس پوشیده باشد سفید و پر از گل. پای گردشگرهای خوش ذوق و دوستدار طبیعت در همین روزهاست که به بهبهان باز می‌شود؛افرادی که بعد از یک بار سفر و یک بار ملاقات با نرگس‌ها، می‌شوند مسافر همیشگی .
نرگس زار معروف بهبهان، کنار روستای سالار آباد قرار گرفته‌است. روزگاری این گل های زیبا علف هرز محسوب می شدند و بسیاری از کشاورزان آنها را می چیدند و جایشان گندم و جو می‌کاشتند .حتما آن دوران روزگار غربت نرگس‌ها بوده ، اما حالا چشم نرگس خریدار بیشتری دارد. سالارآباد حالا 89 خانوار دارد و 503 نفر جمعیت . چند نفر کمتر یا بیشتر چه فرقی می‌کند، وقتی اینجا همه اسم اولین گلی را که یاد می‌گیرند، نرگس است و در هر خانه یکی دو دختر کوچک با موهای گیس بافته و اسم نرگس پیدا می شود.
از بین این جمعیت ، پیرمردها و پیرزن‌های روستا که کم هم نیستند نزدیک غروب دست دل‌شان را می گیرند و می آیند کنار نرگس زار. می نشینند به انتظار آدم غریبه ای که از پیچ جاده بگذرد و وقتی مقابل‌شان می رسد با صدای بلند بپرسد: «خسته نباشی حاجی. نرگس زار همین جاست؟» و آنها دست بلند کنند و با اشاره گل نرگس بزرگی را که روی در نرگس زار اداره منابع طبیعی بهبهان جاخوش کرده نشان بدهند که یعنی در ورودی آنجاست. همان دری که بسیاری از آن‌ها بارها و بارها از آن گذشته‌اند و آن طرف در، کارگر روزمزد گل چین شده‌اند! حاج محرمعلی یکی از آنهاست . در سالارآباد به دنیا آمده ، همین جا بزرگ شده ازدواج کرده و بچه دار شده‌است. همسرش را خیلی سال پیش از دست داده و حالا حاجی تفریحی جز آمدن به نرگس‌زار و تماشای آن ندارد. حاجی موهایش را توی نرگس زارهای همین جا سفید کرده؛ از خیلی سال پیش نرگس می چیده تا همین اواخر.روزگاری که هنوز پاهایش آن‌قدر قوت داشت که هشت ساعت مداوم راه برود و خم شود و نرگس بچیند.برای او و خیلی از قدیمی های اینجا روییدن این نرگس‌های خودرو یک نشانه است؛ نشانه عبور سیدی بزرگوار؛ امامی مهربان که یک روز از این مسیر گذشته و به یمن قدومش اینجا نرگس روییده . حاجی دقیق یادش نمی‌آید، اما می گوید؛ از قدیم از بزرگترهایش شنیده که امام رضا(ع) از این مکان گذشته و برای مردم بهبهان دعا کرده و بعد از آن، اینجا پر از نرگس شده. این اعتقاد باعث شده که بهبهانی ها ارادت زیادی به امام هشتم داشته باشند. شاید به همین خاطر است هر سال که فصل چیدن نرگس از راه می‌رسد، 8 هزار نرگس تازه و بسته بندی شده به حرم امام رضا(ع) اهدا می‌شود.
برای اهالی این جا محبوب ترین فصل سال، فصل برداشت نرگس است؛ فصلی که پیاز نرگس ها به گل می‌نشیند و عطرشان می پیچید توی کوچه و پس کوچه های سالار آباد. برای همین است که در این ماه های پاییز و زمستان بازار عروسی داغ‌تر است.
چگونه برویم؟
از پایتخت تا بهبهان در جنوب غربی استان خوزستان، 991 کیلومتر راه در پیش دارید که مسیرتان از آزادراه ساوه تا اراک، بروجرد، خرم آباد، دزفول، مسجد سلیمان و رامهرمز می‌گذرد.این مسیر حدود 11
ساعت به طول خواهد انجامید.
کجا بمانیم؟
روستای سالارآباد اقامتگاه بوم‌گردی مشخصی ندارد. اگر خوش شانس باشید خانه روستاییان خونگرم می تواند منزلگاه تان باشد. با این حال، هتل‌های: خوزستان، نور، استقلال و پیروز در بهبهان می توانند گزینه های مناسبی برای شب مانی باشند.
می گویند قدمت نرگس بهبهان به سال ها پیش از میلاد مسیح برمی گردد.
گواه این ادعا پیدا شدن تعدادی دکمه طلا به شکل گل نرگس بین اشیای به دست آمده از مقبره« کیدین هوتران» پادشاه دوران عیلامی نو است که در حدود قرن هفتم پیش از میلاد بر این منطقه حکومت می‌کرد. اطلاعات دقیق تر را در این مورد از زبان سید جمال موسویان؛ رییس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری بهبهان بشنوید: «نرگس زار طبیعی شهرستان بهبهان در گذشته سطحی بالغ بر 700 هکتار در شمال و شمال غرب شهرستان بهبهان را شامل می‌شد که در حال حاضر وسعت آن به 20 هکتار رسیده است.این منطقه در اختیار منابع طبیعی و آبخیزداری بهبهان و مالکیت آن به نام دولت جمهوری اسلامی ایران به نمایندگی سازمان جنگل‌ها و مراتع و آبخیزداری کشوراست. به جزاین حدود 100 هکتار هم از طریق بخش خصوصی به کشت گل نرگس اختصاص یافته است. به گفته موسویان آمار تولید شاخه گل در هر نرگس زار به طور متوسط حدود 3 میلیون و 200 هزار شاخه است که بسته به شرایط و تقاضای بازار و زمان گل‌دهی قیمت آن تغییر می‌کند:« مزرعه گل نرگس در طول دوره یکساله بهره‌برداری برای 4 نفر به صورت دائم و طی دوره 60 روزه بهره‌برداری، روزانه برای 27 نفر و شبانه برای 8نفر ایجاد اشتغال می کند. این گل‌ها در بسته‌های 50 تا 100 تایی در کارتن‌های مخصوص چیده و به ترتیب به بازار گل تهران، اهواز، اصفهان ، تبریز فرستاده می شوند.» به جز ایرانی ها نرگس بهبهان خریداران خارجی هم دارد .موسویان در این خصوص می‌گوید: «خیلی وقت ها گل نرگس به صورت سوغات به کشورهای حوزه خلیج فارس، عراق، سوریه و کشورهای جمهوری سابق شوروی ارسال می شود.»
نرگس های بهبهان انواع مختلفی دارند و هر کدام با توجه به ویژگی های‌شان قسمتی از بازار خرید و فروش این گل را از آن خود کرده اند.
نرگس معمولی یا شهلا : حدود 75 درصد از عرصه نرگس زار بهبهان را به خودش اختصاص داده و ماندگاری بیشتر و بازار مصرف بهتری دارد.
نرگس پرپر (شصت پر) : حدود 20 درصد از عرصه را به خود اختصاص داده و بیش از یک ردیف گلبرگ دارد و مرغوبیت اش از نرگس شهلا کمتر است . نرگس مسکین یا مشکین : گلبرگ ها و کاسبرگ هایش کوچکتر از نرگس معمولی است، اما عطر بیشتری دارد. درعین حال ماندگاری اش کمتر است و حدود 10 درصد از عرصه را به خود اختصاص داده .
چشم نرگس
در چکامه های شاعران فارسی زبان، به گل نرگس به کرات اشاره شده، به‌خصوص به چشم نرگس که کنایه از چشم مست و خمار آلود معشوق است .برای نمونه کلمه نرگس 44 بار در دیوان حافظ آمده است . همچنین در فرهنگ
ایرانی‌- اسلامی گل نرگس اشاره به امام زمان(عج) دارد . سید علمدار ابوطالبی؛ یکی از شاعران معاصر درباره گل نرگس سروده‌های زیادی دارد،از جمله:
«الهی بی گل نرگس جهان هیچ
تمام عالم کون ومکان هیچ
به باغ قصه ها گرجا نمی داشت
توگویی بود کل داستان هیچ»
نرگس سند افتخار بهبهانی هاست . نرگس هایی که 22 سال پیش در جشنواره گل هلند مقاوم اول را کسب کردند و همین یک ماه پیش به ثبت ملی رسیده و یکی از آثار طبیعی استان خوزستان در سازمان گردشگری و میراث فرهنگی شده‌اند.
اما برای هلندی ها نرگس بهبهان، گلی است فراموش نشدنی . شاید برای همین است که اسم یکی از خیابان های‌شان را به یاد نرگس بهبهان «بهبهان» گذاشته اند و اگر از کسی در آنجا داستان این اسم را بپرسید از گل زیبایی می گوید که از نظر رنگ ، بو و عمر و ماندگاری منحصر به فرد است. البته پای صحبت قدیمی ترهای سالارآباد بنشینید، می شنوید که هلندی ها در دهه 40 با مراجعه به نرگس زارهای بهبهان ، تعدادی از پیازهای گل نرگس را برای تکثیر و پرورش به هلند برده‌اند تا نرگس بهبهان یکی از ده ها نوع نرگسی باشد که در این کشور پر از گل می روید.