دیابت

بیشتر غذاهایی که می خوریم، در بدن تجزیه شده وبه گلوکز که نوعی قند است تبدیل می شود. گلوکز از راه خون به طرف سلولها حرکت می کند.انسولین ماده ایی است که توسط بدن در لوزالمعده ساخته می شود وبه گلوکز اجازه می دهد تابه سلول واردشود.درسلول گلوکز صرف تولید انرژیمی شود که شما برای فعالیت وانجام کارهای روزانه به آن نیازدارید. اگر به بیماری دیابت یا مرض قند مبتلا هستید بدنتان نمی تواند انسولین کافی بسازد و یا نمی تواند انسولین ساخته شده را خوب مصرف کند بنابراین، گلوکز درخون باقی می ماند و سلول های بدن شما انرژی مورد نیاز خود را بدست نمی آورند.
بیماری دیابت بر دونوع است :دیابت نوع اول و دیابت نوع دوم
دیابت نوع اول معمولا در سنین پایین و بیشتر در نوجوانان دختر 12-10 سال و در پسران 14-12 سال بروزمی کند. در این نوع دیابت ، بیمار باید هرروز انسولین تزریق کنند.
دیابت نوع دوم شایعتر است 90 تـــا 95% موارد شنــاخته شــده دیــابت را شامل می شود. عواملی مانند افزایش ســـن (سن بالای 45 سال)، چاقی (به ویژه چاقی شکمی) و اضـــافه وزن، ســـابقه خـانوادگی، دیــابت بارداری، فعالیت بدنی کم، نژاد، سابقه تولد نوزاد بزرگتر از 5/4 کیلو گرم خطر ابتلا به دیابت را افزایش می دهد. این فرم از دیابت ممکن است سالها ناشناخته بماند زیرا گلوکز خون بطور تدریجی بالا می رود. این بیماران 2 تا 4 برابر بیشتر از دیگران در معرض خطر بیماریهای قلبی عروقی قرار دارند
این نوع دیابت رامی توان با تغذیه مناسب وفعالیتهای بدنی روزانهکنترل کرد.
نشانه های دیابت :
پرادراری وتکرر ادرار
احساس تشنگی و زیاد نوشیدن آب
احساس ضعف وپرخوری
کاهش و زن بدون دلیل
بیماری دیابت چه عوارضی دارد
درصورتی که بیماری دیابت کنترل نشود، می تواند دردرازمدت منجر به بیماریهای قلبی عروقی ، اختلالات بینایی ، نارسایی وازکارافتادگی کلیه ها وبروززخمهای پوستی به حصوص درپاها وآسیبهای عصبی گردد ودرنهایت منجر به صدمات جبران ناپذیری مثل کوری، قطع پاها وسکته مغری وقلبی بشود.
اگر به بیماری دیابت مبتلا هستید باید در تغذیه خود به نکات زیر توجه کنید:
- تعداد وعده های غذایی را بیشتر وحجم غذایی که در هر وعده می خورید را کمتر کنید.
- بعضی از موادغذایی مثل نان بربری،نان تافتون ،نان سنگک، برنج اروگوئه ،برنج تایلندی، لپه ،عدس،لوبیا قرمز ،لوبیا چیتی،ماش کمتر قند خون را بالا می برند .از این مواد غذایی می توانیداستفاده کنید.
- بعضی از موادغذایی مثل نان لواش، برنج صدری،برنج طارم و نخودفرنگی بیشتر قند خون رابالا میبرندواز این ها باید کمتر مصرف کنید.
- بعضی از موادغذایی مثل لواش ماشینی ،باقلا سبز بدون پوست ،هویج ،سیب زمینی باعث بالا رفتن قند خون می شوند .از مصرف این غذاها خودداری کنید.
- از میو های خیلی شیرین مثل انگور،خربزه ،انجیر که دارای مقدارزیادی قند هسنتد ،کمتر استفاده کنید.
- بجای مصرف قند وشکر از خرما ،کشمش وتوت خشک به مقدار کم استفاده کنید. توجه داشته باشید که مصرف زیاد این ها هم موجب بالا رفتن قند خون می شود.
- ازخوردن غذاهای خیلی شیرین مثل انواع شیرینی ها ، بیسکویت ، شربتها ، شکلات ها ، نوشابه های گازدار وآب میوه های صنعتی که حاوی مقدارزیادی موادقندی هستند خودداری کنید.
- برای کنترل وزن خود وجلوگیری از اضافه وزن وچاقی ،فعالیت بدنی مناسب وکافی داشته باشید. حداقل 30دقیقه پیاده روی روزانه توصیه می شود.
- برای اطمینان ازسلامت چشم ها وکلیه های خود بطورمرتب به پزشک مراجعه کنید.
- قند وشکر رژیمی که همان شیرین کننده های مصنوعی هسنتد ،موجب افزایش قند خون نمی شوند واستفاده متعادل ازانها مجاز است اما مصرف بیش از حد انها به دلیل احتمال بروزناراحتی های گوارشی ،نفخ واسهال توصیه نمیشود.
در حقیقت در این بیماری، بدن بیمار انسولین تولید نمی‌کند (دیابت نوع یک) یا این‌که انسولین موجود در بدن قادر نیست وظیفه خود را به درستی انجام دهد(دیابت نوع دو).
انسولین هورمونی است که توسط سلول‌های بتا در پانکراس ترشح می‌شود و قادر است که گلوکز را از خون گرفته و قند لازم برای سوخت و ساز بدن را به سلول‌ها برساند و در نتیجه انرژی لازم سلول‌ها را فراهم کند.
چنانچه قند موجود در خون نتواند وارد سلول‌ها شود، قند خون افزایش می‌یابد. در نتیجه وظیفه اصلی انسولین کاهش قند خون است. دیابت نیز دارای انواع مختلفی است. دیابت نوع یک، دیابت نوع دو، دیابت بارداری و دیابت به علل متفرقه.

دیابت نوع یک یا دیابت وابسته به انسولین
به رغم این‌که دیابت نوع یک ممکن است برای تمام سنین پیش آید، اما معمولاً در میان کودکان و نوجوانان بیشتر شایع است. برای همین در گذشته به آن دیابت دوره نوجوانی یا دیابت دوره کودکی نیز گفته می‌شد. 10 تا 15 درصد کل موارد دیابت، دیابت نوع یک می‌باشد. در این بیماری بدن توانایی تولید انسولین کافی را از دست می‌دهد. روش درمانی آن نیز تزریق انسولین یا استفاده از پمپ انسولین و کنترل دائمی قند خون است.
با بروز دیابت نوع یک در میان کودکان، بدن کودک دیگر انسولین تولید نکرده و شما باید این انسولین را توسط تزریق جایگزین کنید. تشخیص این نوع دیابت در ابتدا ناخوشایند و تلخ خواهد بود. ولی بالاخره شما و کودکتان ـ بسته به سن وسالش ـ باید تزریق انسولین، شمارش واحد کربوهیدرات و روش کنترل قند خون را بیاموزید.
دانستن این نکته مهم است که با درمان و پیگیری مناسب، کودک مبتلا به دیابت نوع یک می‌تواند زندگی طولانی و سالمی داشته باشد.

علائم بیماری
شروع دیابت نوع یک بسیار ناگهانی و ناراحت‌کننده است، و علائم آن در کودکان معمولاً سریع و طی چند هفته بروز می‌کند. این علائم شامل موارد زیر است:
افزایش عطش و تکرر ادرار، گرسنگی شدید و دائم ، کاهش وزن ناگهانی، خستگی مفرط و تاری دید
اگر هر کدام از این علائم را در کودکتان مشاهده کردید، حتماً و بدون فوت وقت به پزشک مراجعه کنید.

عوامل بروز بیماری
تاکنون علت دقیقی برای ابتلا به این بیماری مشخص نشده است، اما مواردی مانند عوامل وراثتی و ژنتیکی می‌توانند در بروز بیماری مؤثر باشند.
سابقه خانوادگی به این معناست؛ هر فردی که والدین یا خواهر و برادرش دیابت نوع یک داشته است، امکان مبتلا شدنش به این بیماری نسبتاً بیشتر است.
همچنین باید بدانیم حضور برخی از انواع ژن‌ها (عامل ژنتیک) در ابتلا به دیابت نوع یک موثر خواهند بود.
با وجود تحقیقات گسترده در مورد دیابت نوع یک، متاسفانه هنوز راه‌حلی قطعی برای پیشگیری از آن ارائه نشده است.

رژیم غذایی
توجه به مقدار کربوهیدراتی که یک فرد مبتلا به دیابت در هر وعده غذایی مصرف می‌کند اهمیت دارد. پس با آموزش در مورد شمارش کربوهیدرات‌ها، باید مصرف آنها را به طور دقیق انجام دهند. همچنین افراد مبتلا به دیابت نوع یک باید در زمان معین و با توجه به انسولین تزریقی غذای خود را مصرف کنند.