مرخصی بر سه نوع است :
مرخصی استحقاقی
مرخصی استعلاجی
مرخصی بدون حقوق
مرخصی استحقاقی:
مطابق ماده 64 قانون کار، مرخصی استحقاقی سالانه کارگران با استفاده از مزد و احتساب چهار روز جمعه، جمعا یکماه است. سایر روزهای تعطیل جزء ایام مرخصی محسوب نخواهد شد. برای کار کمتر از یکسال مرخصی مزبور به نسبت مدت کار انجام یافته محاسبه می‌شود.
مطابق ماده 65 قانون کار، مرخصی سالیانه کارگرانی که به کارهای سخت و زیان آور اشتغال دارند 5 هفته می‌باشد. استفاده از این مرخصی، حتی الامکان در دو نوبت و در پایان هر شش ماه کار صورت می‌گیرد.
مطابق ماده 66 قانون کار، کارگر نمی‌تواند بیش از 9 روز از مرخصی سالانه خود را ذخیره کند.
مطابق ماده 73 قانون کار، کلیه کارگران در موارد ذیل حق برخورداری از سه روز مرخصی با استفاده از مزد را دارند :
الف – ازدواج دائم
ب- فوت همسر، پدر، مادرو فرزندان.
مرخصی استعلاجی
مرخصی استعلاجی به منظور بهبود بیماری به کارگر تعلق می گیرد. تفاوت عمده این مرخصی با نوع استحقاقی آن در این است که در این حالت پرداخت کننده مزد ایام بیماری، سازمان تامین اجتماعی، و نه کارفرما خواهد بود. در این حالت بیمار باید با مراجعه به شعب درمانی سازمان تامین اجتماعی مراحل قانونی را برای دریافت حقوق سپری کند.
معمولا سازمانها پرداخت حداکثر 2 روز در سال مرخصی استعلاجی را بر عهده می گیرند.
مطابق ماده 74 قانون کار، مدت مرخصی استعلاجی، با تائید سازمان تامین اجتماعی، جزء سوابق کار و بازنشستگی کارگران محسوب خواهد شد.
مطابق ماده 76 قانون کار، مرخصی بارداری و زایمان کارگران زن جمعاً شش ماه است. حتی‌الامکان 45 روز از این مرخصی باید پس از زایمان مورد استفاده قرار گیرد. برای زایمان توأمان 14 روز به مدت مرخصی اضافه می‌شود. حقوق ایام مرخصی زایمان طبق مقررات قانون تامین اجتماعی پرداخت خواهد شد.
مرخصی بدون حقوق:
مرخصی بدون حقوق، حالتی است که کارگر قرار است در آن بیش از حد متعارف کارگاه را ترک کند. در این حالت شرایط کلی این نوع مرخصی با توافق کتبی میان کارگر و کارفرما و یا نمایندگان قانونی آن ها مشخص می شود و انجام می پذیرد. علاوه بر این ها ماده ۶۷ قانون کار به کارگر اجازه می دهد که در طول دوران خدمت یک بار برای انجام فریضه حج واجب از یک ماه مرخصی استفاده کند. این یک ماه می تواند بدون حقوق، و یا در صورت دارا بودن مرخصی استحقاقی با حقوق و یا توامان باشد.
مطابق ماده 16 قانون کار، قرارداد کارگرانی که مطابق این قانون از مرخصی تحصیلی و یا دیگر مرخصی های بدون حقوق یا مزد استفاده می‌کنند، درطول مرخصی و به مدت دوسال به حال تعلیق در می‌آید.
مطابق ماده 72 قانون کار، نحوه استفاده از مرخصی بدون حقوق کارگران و مدت آن و شرایط برگشت آنها به کار پس از استفاده از مرخصی با توافق کتبی کارگر یا نماینده قانونی او و کارفرما تعیین خواهد شد.