در حسابداری صنعتی برخی اصطلاحات به کار برده می شود که هر یک دارای مفهوم خاصی می باشند و گاهی به مراحل تولید، گاهی به نوع کالای ساخته شده و گاهی نیز به نوع هزینه اشاره دارد. در این مقاله تلاش می کنیم برخی از مهمترین اصطلاحات را توضیح دهیم:
دایره ی هزینه یابی چیست؟
هزینه یابی عبارت است از تعیین بهای تمام شده کالای ساخته شده و موجودی کالای در جریان ساخت منظور از دایره هزینه یابی بخشی است که مسئولیت نگهداری اسناد ومدارک مرتبط با حسابداری عملیات تولیدی و غیر تولیدی را به عهده داشته و وظیفه تجزیه و تحلیل کلیه هزینه های تولیدی ، توزیع و فروش جهت ارائه و استفاده مدیریت را به عهده دارد. فعالیتهای دایره هزینه بایی در ارتباط با گذشته ، حال و آینده واحد اقتصادی میباشد .
کالای ساخته شده چیست؟
کالایی که پس از گذراندن مراحل تولید به شکل کامل ساخته شده است و در واقع فرآیند تولید را به شکل کامل طی نموده است را کالای ساخته شده گویند. این کالا ممکن است به عنوان کالای نهایی توسط مصرف کننده استفاده شود و یا به عنوان ماده اولیه برای کارخانجات دیگر مورد استفاده قرار گیرد. بنابراین منظور از کالای ساخته شده کالای کامل نیست بلکه کالایی است که به طور کامل چرخه تولید مربوطه را طی کرده است.
کالای در جریان ساخت چیست؟
کالاهایی که در جریان مراحل تولید قرار گرفته اند و فقط بخشی از فرآیند تولید را طی نموده اند ولی ساخت آنها تمام نشده است را کالای در جریان ساخت گویند.
منظور از تولید چیست ؟
به تغییر شکل مواد اولیه در فرایند ساخت و تبدیل به یک کالای ساخته شده "تولید" گفته می شود .
به عنوان مثال به عملیاتی مانند برش، پرداخت کاری و ... که باعث تبدیل چوب و تغییر شکل آن به میز و صندلی می گردد تولید می باشد.
مواد اولیه چیست؟
برای ساخت محصول باید از موادی که در طبیعت وجود دارد و یا کالاهایی که در کارخانه های دیگر ساخته شده اند استفاده نمود به این دسته از مواد، مواد اولیه گفته می شود. بدون داشتن مواد اولیه تولید امکانپذیر نمی باشد.
دستمزد چیست؟
عبارتست از حق الزحمه ای که برای تبدیل مواد به کالا به کارگران پرداخت می شود.
هزینه سربار چیست؟
به هزینه هایی که در کارخانه به مصرف می رسند ولی ارتباط مستقیمی به کالا ندارند سربار گفته می شود.
بهای اولیه:
بهای اولیه عبارت است از حاصل جمع هزینه هایی که به طور مستقیم ( مواد اولیه مستقیم و دستمزد مستقیم) در ساخت کالا به کار می رود.
دستمزد مستقیم+ مواد اولیه مصرفی مستقیم = بهای اولیه
بهای تبدیل چیست؟
بهای تبدیل ( هزینه های تبدیل) عبارت است از هزینه هایی که برای تبدیل مواد اولیه به کالای ساخته شده به کار می رود بهای تبدیل حاصل جمع دستمزد مستقیم و سربار ساخت می باشد.
ضایعات (ضایعات تولید) چیست؟
در طی مراحل تولید مواردی مانند تبخیر شدن، شکست و صدمه دیدن، آب رفتگی و سایر موارد مشابه روی می دهد که باعث ضایع شدن و از بین رفتن بخشی از کالای در جریان تولید می گردد. به بخش از بین رفته مواد اولیه یا کالا از ابتدای تولید تا تکمیل کالای ساخته شده "ضایعات تولید" گویند.