سربار به طور کلی به سه گروه عمده زیر تقسیم می گردد:
1- سربار ساخت
2- سربار اداری و تشکیلاتی
3- سربار توزیع و فروش
سربار ساخت: در واقع شامل هزینه های تولید به غیر از مواد خام مصرفی و دستمزد مستقیم تولید می باشد باید بدانید هزینه های سربار ساخت را در حساب سربار ساخت نشان می دهند در ضمن با نامهای دیگری چون سربار کارخانه یا هزینه های غیرمستقیم تولید و یا هزینه های عمومی کارخانه نام برده می شوند. همچنانکه می دانید حساب سربار ساخت به حساب کالای در جریان ساخت منتقل می شود.
سربار اداری و تشکیلاتی و سربار توزیع و فروش در حسابهای سربار اداری و سربار توزیع و فروش ثبت شده و به عنوان هزینه های دوره شناسایی می شوند و به حساب سود و زیان انتقال می یابند.
ارتباط هزینه های سربار با مراکز هزینه و تسهیم هزینه سربار
در فصل قبل تا حدودی با هزینه های سربار آشنا شدید ولیکن بحثی از مراکز ایجاد آن و نحوه تسهیم آن عنوان نشد.
مرکز هزینه چیست و منظور از دوایر خدماتی و تولیدی چیست؟
در مؤسسات تولیدی واحدها یا قسمتهایی که موجب بوجود آمدن هزینه می گردند و در ایجاد آنها سهیم می باشند را به عنوان مرکز هزینه شناسایی می کنند. در واقع مرکز هزینه قسمتی از کارخانه است که در آنجا برای تولید محصول یا انجام خدمات هزینه ای صورت می پذیرد. عموماً مراکز هزینه دوایر تولید می باشند هرچند ممکن است یک دایره خود از چند مرکز هزینه تشکیل شده باشد و این در حالی است که یک سفارش ساخت یا یک مرحله از تولید یا یک قسمت از خط تولید و یا هریک از ماشین آلات تولیدی که زیر مجموعه ای از یک دایره تولیدی هستند یک مرکز هزینه باشند. باید توجه داشته باشید هر چه مراکز هزینه بیشتر باشد کنترل هزینه ها با دقت بیشتری صورت می پذیرد و در مؤسسات تولیدی به طور کلی مراکز هزینه به دو دسته دوایر تولیدی و دوایر خدماتی تقسیم می شوند.
دوایر تولیدی: واحدها و دوایری می باشند که در تولید و ساخت محصول به طور مستقیم نقش دارند و فعالیت تولیدی در آن بخش صورت می پذیرد.
به عنوان مثال: دایره برش، دایره جوش، دایره مونتاژ، دایره رنگ کاری نمونه هایی از دوایر تولیدی یک کارگاه یا کارخانه فلزی می باشند.
دوایر خدماتی: دوایری می باشند که به طور مستقیم در ساخت محصول نقش نداشته ولیکن به سایر دوایر چه تولیدی و چه خدماتی، خدمات ارائه می نمایند مانند دایره رستوران، ایمنی و آتش نشانی دایره تعمیرات، یا دایره حسابداری. به شکل زیر توجه کنید.
در مؤسسات تولیدی باید ارتباط هر هزینه با مرکز هزینه مشخص می شود و تعیین گردد هر مرکز هزینه چه سهمی در ایجاد هزینه خواهد داشت.